Διαβάζοντας κάποιος αυτήν την έκδοση συλλογή κειμένων με τίτλο στα ελληνικά “Τέχνη και Μαζική Κουλτούρα” βρίσκει αποσπάσματα σαν το παρακάτω, θυμίζοντας μας ότι πολλά πράγματα που κάποιοι τα θεωρούν ξεπερασμένα θα ξαναέρθουν στην καθημερινή μας ατζέντα διαψεύδοντας πολλές/ους οικτρά.
“Η μαζική κουλτούρα επινοήθηκε για να γεμίσει τον ελεύθερο χρόνο του ανθρώπου, τον χρόνο που του αφήνει η άσκηση μιας ορθολογικοποιημένης και μηχανοποιημένης εργασίας και η συμμετοχή σε μια ανούσια διανθρώπινη συναλλαγή και επαφή. Η οχληρότητα της καθημερινής ζωής, τα προβλήματα επιβίωσης, συμμετοχής στα κοινά και αυτογνωσίας, η αγωνία για το μέλλον, η αίσθηση της αποξένωσης που έχει το σύγχρονο άτομο από κάθε τομέα της ιδιωτικής, κοινωνικής και πολιτικής ζωής, έκαναν τον ελεύθερο χρόνο πραγματικό άσυλο. Αλλά αυτό ακριβώς το καταφύγιο καταλήφθηκε από τη μαζική κουλτούρα, που πέτυχε τον εφησυχασμό, την εξουδετέρωση της οργής και της απελπισίας, την αδρανοποίηση της σκέψης και την αναπαραγωγή των παραδεδομένων αξιών και αναγκών. Η μαζική κουλτούρα προσφέρει διασκέδαση, μ’ άλλα λόγια φυγή από την πραγματικότητα και προετοιμασία για μια ακόμη εργάσιμη μέρα. Συμπερασματικά, δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια ασφαλιστική δικλίδα που εκτονώνει τις κρίσεις, είναι η πίσω όψη, ο πιστός συνοδοιπόρος της καπιταλιστικής βιομηχανικής παραγωγής”.
(Τέχνη και μαζική κουλτούρα, επιλογή κειμένων των Αντόρνο, Λόβενταλ, Μαρκούζε, Χορκχάιμερ, μτφρ. Ζ. Σαρίκας, εκδ. Ύψιλον, Αθήνα 1984, σ. 17-19, 22)
Benjamin conti 
ποιος λέει ότι είναι ξεπερασμένη η Φρανκφούρτη να του πάρω δώρο στα γενέθλιά του τη “Διαλεκτική του διαφωτισμού”;
καλά τα λες. ειδικά αυτό το βιβλίο είναι κομβικής σημασίας για την κριτική σκέψη. Πάντως δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν την κριτική θεωρία της Φρανκφούρτης ξεπερασμένη βέβαια για διαφορετικούς λόγους ο καθένας.. πχ άλλος για αυτούς της πολιτικής των ταυτοτήτων, άλλος για άλλους διάφορους μεταμοντέρνους κοκ…
αδύνατο να μη συμπεριλαμβάνει και ξεπερασμένα πράγματα και φυσικά αδύνατο να λαμβάνει υπόψη της πράγματα που διατυπώθηκαν αργότερα. Όπως επίσης δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι όλοι οι εκπρόσωποί της λένε τα ίδια ακριβώς και υπάρχουν βέβαια και αποκλίσεις με το χρόνο, όπως επίσης και με το περιβάλλον στο οποίο εργάζονταν (προπολεμική Γερμανία και μετά αναγκαστικά ΗΠΑ). Δεν ξέρω όμως πώς μπορούμε να μιλάμε για ταυτότητες, πχ, αν δεν τους διαβάσουμε κι αυτούς.
Νομίζω σε γενικές γραμμές δεν διαφωνούμε. Απλά προσπάθησα να θέσω τον προβληματισμό της αντιδιαλεκτικής ανάγνωσης της κριτικής θεωρίας ιστορικά από μια σειρά θεωρητικούς που έχουν συνδεθεί με την ταυτότητα του μεταμοντέρνου